زیبایی و زیباتر به نظر رسیدن سبب شده آمار جراحی زیبایی در جهان افزایش یابد. نتایج تحقیقات انجمن بینالمللی جراحی پلاستیک (ISAPS) در سال ۲۰۱۷ حاکی از این است که آمریکا با ۴ میلیون و ۲۱۷ هزار و ۸۶۲ عمل جراحی زیبایی در سال رتبه نخست، برزیل با ۲ میلیون ۵۲۴ هزار و ۱۱۵ رتبه دوم و ژاپن با یک میلیون و ۱۳۷ هزار و ۹۷۶ مورد عمل زیبایی رتبه سوم جهانی را به خود اختصاص داده است. اما ایران رتبه بیستم را با تعداد ۱۵۱ هزار و ۴۳۹ مورد به خود اختصاص داده است که در میان کشورهای خاورمیانه بعد از ترکیه، رتبه دوم محسوب میشود. همچنین بر اساس نتایج این گزارش، زنان با ۲۰ میلیون و ۳۶۲ هزار و ۶۵۵ تعداد، بیشترین مخاطبان عملهای جراحی زیبایی در دنیا هستند که این امر حاکی از اهمیت بحث زیبایی و زیباتر به نظر رسیدن در میان زنان است.
در خصوص مساله زیبایی هر چند عوامل پرشمار و متعددی دخیلند، اما از مهمترین آنها میتوان به مواردی از قبیل مصرفگرایی، تبلیغات رسانهای، مُد و مواردی از این دست اشاره کرد. نتایج تحقیقی که توسط یسری محمودی، حسن محدثی گیلوایی و محمدباقر تاج الدین در سال ۱۳۹۶در مورد دلایل و پیامدهای جراحیهای زیبایی زنان و مردان ساکن شهر تهران از طریق مصاحبه کیفی با ۲۷ زن و ۱۵ مرد انجام شده، حاکی از این است که برای مردان حقارت و خودکمبینی و برای زنان ترس از طرد شدن و تصویر ذهنی منفی از مهمترین دلایل مبادرت افراد به جراحی زیبایی است. همچنین در این راستا نتایج تحقیقی که توسط یونس دانش با عنوان بررسی عوامل موثر بر گرایش به جراحی زیبایی بین دانشجویان دختر دانشگاه هرمزگان در سال ۱۳۹۵ انجام شده، حاکی از این است که دو متغیر فشار اجتماع و رضایت از زندگی ۸۰ درصد واریانس متغیر وابسته یعنی جراحی زیبایی را پیشبینی میکنند.
پیامدهای این نوع عملهای جراحی زیبایی قابل اغماض نیست. این پیامدها از بروز افسردگی، استرس و اضطراب گرفته تا رفتارهای وسواسی برای انجام عملهای زیبایی، تبعات بسیاری را به همراه میآورند.
در کنار این موارد باید به مرگ افراد حین عمل جراحی زیبایی نیز اشاره کرد که آخرین مورد از این نوع پیامدها مرگ دختر نخبه اهوازی در کلینیک پزشکی بوده است. دختری که به دنبال تزریق دارو برای عمل زیبایی به دست افراد غیرمتخصص در یکی از کلینیکهای شهر اهواز دچار ایست قلبی تنفسی شد، تلاش کادر پزشکی برای نجات وی بینتیجه ماند و دچار مرگ مغزی شد. هر چند اتفاقاتی از این دست کم نیست، اما موضوع جراحی زیبایی، تبعات و پیامدهای آن چندان مورد توجه اندیشمندان و سیاستگذاران در حوزه فرهنگی و سلامت قرار نگرفته و دستورالعملها و راهکارهای موثری در این زمینه اتخاذ نشده است؛ امری که با توجه به شرایط حال حاضر و اهمیت آن خصوصا در میان نسل جوان نیاز است مورد توجه قرار بگیرد.
دکتر نبوی پیرامون دلایل مختلف روی آوردن افراد به جراحیهای زیبایی میگوید: «اگر فرض را بر این بگذاریم که ایران جزو ۲۰ کشور نخست در جراحی زیبایی است، یقیناً دلایل مختلف فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در آن مهم است. از جمله دلایل فرهنگی میتوان به کسب منزلت، جایگاه و پرستیژ اشاره کرد که افراد به نحوی از طریق زیباتر شدن و زیباتر به نظر رسیدن در صدد دستیابی بدان هستند. همچنین درآمدهای قابل توجهی که پزشکان و غیرپزشکان از این فرایند بهدست میآورند، از جمله دلایل اقتصادی بسیار مهم است و در کنار این عوامل، باید به دلایل سیاسی نیز اشاره کرد. به این معنا که ممکن است انسانها منزلت اجتماعی خود را در تقابل با معیارهای ترویجی جستوجو کرده و چه چیزی راحتتر از اینکه انسانها از ابزار اندام و بدن استفاده کنند. بنابراین این دلایل دست به دست هم میدهند تا با افزایش تعداد جراحیهای زیبایی روبرو باشیم».
اکرم سهرابی روانشناس نیز جراحی زیبایی را به عنوان یکی از شایعترین اعمال جراحی در سطح جهان مطرح میکند که میزان استفاده و بهرهمندی از آن نیز همچنان رو به افزایش است. از نظر او، با توجه به پیشرفتهای علم پزشکی و وضعیتهای روانی و شخصیتی متقاضیان، اقدام به این نوع اعمال در تمامی کشورها بیشتر شده است. این روانشناس، نارضایتی از وضعیت موجود، تصویر بدنی منفی، کمالگرایی، اختلالات روانشناختی از قبیل بدریختانگاری، نداشتن اعتماد به نفس را از دلایل تمایل جوانان به این نوع جراحیهای زیبایی میخواند.